Mijn werkwijze
"Hoe pak ik het aan?"
Geen enkel kind met autisme is hetzelfde en daarom is elk begeleidingstraject uniek. Hieronder een korte impressie van mijn werkwijze en de methodes die ik daarbij gebruik.
Intake
Bij een intake breng ik met ouder(s)/verzorger(s), leerkracht(en) en/of intern begeleider de situatie in kaart. Hoe staat het kind in de wereld? Wat maakt dit kind uniek? Wat gaat er goed? Waar en wanneer loopt het stroef? Wat gebeurt er dan? Welke hulp is tot nu toe ingezet en in hoeverre werkte dat? Wat is het doel van de begeleiding?
We kijken we naar de dagelijkse situaties. Vaak starten we met het onderdeel dat iedereen veel energie kost/frustratie geeft. Door te zorgen voor duidelijkheid en voorspelbaarheid en passende communicatie leggen we een stevige basis. Hierdoor ontstaat rust en veiligheid en kan het kind zich vanuit daar verder ontwikkelen.
Geef me de Vijf
In de begeleiding werk ik met de methodiek van Geef me de 5 (ontwikkeld door autisme-deskundige Colette de Bruijn). Dit is een methode voor het omgaan en communiceren met mensen met autisme, waarbij er vanuit begrip en respect duidelijkheid en veiligheid gecreëerd wordt. Vanuit deze methode kijk ik altijd naar de oorzaak van het gedrag en daarbij passende ondersteuning, gericht op het autisme. Het is een zeer praktische en effectieve methode en eentje die ik graag inzet. (Website - Geef me de 5)
Ouder- en leerkrachtbegeleiding
In de meeste begeleidingstrajecten van kinderen, zit ook een deel begeleiding van de betrokken volwassenen. Het is immers belangrijk dat ook zij bepaald gedrag van het kind begrijpen en snappen wat zij zelf kunnen doen om het kind te ondersteunen. Zo kijk ik met hen bijvoorbeeld naar het dagprogramma en wat daarin voor het kind onduidelijk is. Door de onduidelijkheden aan te pakken, visualisaties in te zetten en de betrokken volwassenen te coachen, werken we samen aan een duidelijke voorspelbare omgeving voor het kind. Hierdoor verdwijnt er vaak een aanzienlijk gedeelte van probleemgedrag.
Brain Blocks
Tijdens de begeleiding zet ik geregeld Brain Blocks in. Dit is een toolbox om met kinderen, jongeren, ouders en hun netwerk te kunnen praten over autisme. Een communicatiemiddel om te komen tot één beeld en één taal. Het is een beeldend middel dat ervoor zorgt dat mensen autisme beter leren begrijpen. Door Brain Blocks krijgen mensen met autisme handvatten om het eigen perspectief te verduidelijken en krijgen anderen (zoals ouders, familieleden, scholen) inzicht in hun gedrag. (Website-Brainblocks)
Visualisaties
Beelden worden sneller door de hersenen verwerkt dan woorden. Dit is zeker het geval bij mensen met autisme, die een vertraagde of chaotische informatieverwerking kennen. Daarom visualiseer ik in de begeleiding zoveel mogelijk. Dit kan met eenvoudige picto’s, tekeningen, foto’s, schema’s, poppetjes, etc.
Psycho educatie
Om te kunnen leven (i.p.v overleven) met autisme, is het belangrijk dat het kind en alle belangrijke mensen in zijn omgeving, weten wat een Autisme Spectrum Stoornis is.
Autisme heeft invloed op alles wat het kind denkt, doet, zegt, voelt en wil. Uitleg over autisme heet psycho-educatie en is vaak een onderdeel van de begeleiding. De psycho-educatie en het moment waarop, is altijd op maat. Altijd in aansluiting op de situatie van het kind.
Observatie
Observatie zet ik in om meer informatie te krijgen om zodoende beter af te stemmen op de hulpvraag. De observatie is gericht op het gedrag van een kind met (een vermoeden) van autisme. Deze observatie vindt plaats op een relevante plek. Bijvoorbeeld thuis, op school of tijdens een sporttraining. Ik observeer dan ook de omgeving van het kind: hoe communiceren de personen die met het kind te maken hebben? Hoe is de ruimte en tijd ingericht? En welk effect heeft dit op het kind? Soms start ik een begeleidingstraject met een observatie, soms is het nuttig om het in een later stadium in te zetten. Dit gaat altijd in overleg.
Consultatie
Een consultatie is een kort begeleidingstraject bestaande uit een intake, observatie en nagesprek gericht op een eenvoudige hulpvraag of juist op het verhelderen van de hulpvraag. Consultatie kan ingezet worden in situaties waarbij een gezin of school al goed op weg is met het kind met autisme, maar er iets niet helemaal naar wens loopt. Of bij situaties waarbij er overwogen wordt om hulp in te schakelen, maar de hulpvraag niet helemaal duidelijk is. In dat soort situaties kan ik mijn ervaring, kennis en creativiteit inzetten om meer zicht te krijgen op de situatie en de te nemen stappen.
Evaluatie
Bij ieder begeleidingstraject maak ik samen met school en/of ouders bij aanvang afspraken over de doelen van de begeleiding. Die doelen evalueer ik regelmatig met school en/of ouders. In de meeste begeleidingstrajecten is er elke 6 weken een evaluatiemoment. Hierbij bespreken we of de hulp passend is en of de ingezette strategie aanslaat en in hoeverre de doelen aangepast moeten worden. Er wordt met elkaar gekeken of en hoe de begeleiding voortgezet wordt.
Multidisciplinaire overleggen
Vaak zijn er meerdere mensen professioneel betrokken bij een kind met autisme en wordt er met enige regelmaat een multidisciplinair overleg gehouden om met elkaar af te stemmen. Samen met de ouder(s) en bijvoorbeeld de peuterspeelzaal leidster, de leerkracht, de intern begeleider, de jeugd-/kinder-/huisarts, de SI therapeut, de logopediste, het sociaal team worden de inzichten gedeeld en gekeken welke stap(pen) van belang is/zijn voor het kind. Ook ik sluit, waar nodig, aan bij multidisciplinaire overleggen.
Verslaglegging
Van iedere begeleidingssessie maak ik een kort verslag. Dit mail ik (beveiligd) naar ouder(s)/verzorger(s). Op die manier kunnen zij het proces op de voet volgen en hierop aansluiten in het contact met hun kind in het dagelijks leven. Wanneer het nuttig is voor het kind en ouder(s)/verzorger(s) hier toestemming voor geven, kan het begeleidingsverslag ook gedeeld worden met andere betrokkenen. Bijvoorbeeld de leerkracht of intern begeleider.